Yemek borusu (özofagus) cerrahisi nedir?
Yemek borusu (özofagus) cerrahisi, yemek borusunda (gıda kanalı) gerçekleştirilen ve özofagus kanseri, ileri derecede gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), hiatal herni, Barrett özofagusu veya yemek borusu darlıkları gibi ciddi rahatsızlıkların tedavisini amaçlayan cerrahi işlemleri ifade eder. Bu operasyonlar, tanıya ve hastalığın şiddetine bağlı olarak açık, laparoskopik veya robotik tekniklerle gerçekleştirilebilir.
Yemek Borusu (Özofagus) Cerrahisi Neden Gereklidir?
Yemek borusu cerrahisi genellikle aşağıdaki durumları yaşayan hastalar için önerilir:
-
Özofagus Kanseri (erken veya ileri evrelerde)
-
İlaç tedavisine yanıt vermeyen ciddi GERD (gastroözofageal reflü hastalığı)
-
Kanser öncesi değişiklikler gösteren Barrett Özofagusu
-
Akalazya (yemek borusu kaslarının daralması veya işlev bozukluğu)
-
Reflü ve yutma güçlüğüne neden olan Hiatal Herni
-
Yemek borusu darlıkları veya tıkanıklıkları
Bu ameliyatlar yalnızca yutma güçlüğü, göğüs ağrısı veya kronik reflü gibi belirtileri hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda kanser tedavisinde hayat kurtarıcı da olabilir.
Yemek Borusu (Özofagus) Cerrahisi Türleri
Büyük Anadolu Hastanesi’nde aşağıdakiler de dâhil olmak üzere ileri düzey cerrahi işlemler sunmaktayız:
Özofajektomi (Esophagectomy)
Özofajektomi, yemek borusunun (özofagus) bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu operasyon genellikle özofagus kanseri veya ciddi, tedaviye dirençli hasarlar durumunda uygulanır. Çıkarılan bölümün yerine mide veya bağırsak dokusu kullanılarak sindirim sistemi yeniden yapılandırılır. Ameliyat açık, laparoskopik veya robotik yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Fundoplikasyon (Nissen / Toupet)
Fundoplikasyon, mide ve yemek borusu arasındaki kapak mekanizmasını güçlendirmek için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu operasyon, özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen şiddetli reflü (GERD) hastalarında uygulanır. Nissen fundoplikasyonunda midenin üst kısmı (fundus) yemek borusunun etrafına tamamen sarılırken, Toupet fundoplikasyonunda kısmi bir sarma yapılır. Her iki yöntem de mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasını önleyerek yaşam kalitesini artırır.
Heller Miyotomi
Heller miyotomi, yemek borusu alt kısmındaki kasların cerrahi olarak kesilmesiyle yapılan bir işlemdir. Bu operasyon genellikle “Akalazya” adı verilen ve yemek borusu kaslarının düzgün gevşememesi nedeniyle yutma güçlüğü yaratan hastalığın tedavisinde uygulanır. İşlem sırasında mide ile yemek borusu arasındaki kas lifleri kesilerek gıdanın mideye daha kolay geçmesi sağlanır. Heller miyotomi genellikle laparoskopik veya robotik yöntemlerle gerçekleştirilir.
Hiatal Herni Onarımı (Mide Fıtığı Ameliyatı)
Hiatal herni onarımı, midenin bir kısmının diyaframdaki (göğüs ve karın boşluğunu ayıran kas) açıklıktan göğüs boşluğuna kaydığı durumların tedavisinde yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu ameliyat, reflü, göğüs ağrısı, yutma güçlüğü ve mide yanması gibi belirtileri azaltmak amacıyla uygulanır. Operasyon sırasında mide eski konumuna getirilir ve diyaframdaki açıklık daraltılır. Genellikle laparoskopik veya robotik yöntemlerle gerçekleştirilir.
Minimal İnvaziv (Laparoskopik ve Robotik) Özofagus Cerrahisi
Minimal invaziv özofagus cerrahisi, karın veya göğüs bölgesinde küçük kesiler açılarak yapılan modern cerrahi teknikleri ifade eder. Laparoskopik veya robotik yöntemlerle gerçekleştirilen bu operasyonlar, daha az ağrı, daha küçük iz, daha düşük enfeksiyon riski ve daha hızlı iyileşme süresi sağlar. Robotik sistemler, cerraha daha yüksek hassasiyet ve üç boyutlu görüş imkânı sunarak özellikle karmaşık özofagus ameliyatlarında büyük avantaj sağlar.
Yemek Borusu (Özofagus) Cerrahisi Nasıl Yapılır?
-
Anestezi: Genel anestezi uygulanır.
-
Süre: İşleme bağlı olarak genellikle 2–6 saat sürer.
-
Teknik: Daha hızlı iyileşme sağlamak amacıyla laparoskopik veya robotik yöntemler tercih edilir.
-
Hastanede Kalış Süresi: Genellikle 5–10 gündür.
-
Özel Bakım: Bazı hastalarda, iyileşme sürecinde beslenmeyi desteklemek için geçici bir beslenme tüpü gerekebilir.
Özofagus (Yemek Borusu) Cerrahisi Sonrası İyileşme
-
Hastanede ilk iyileşme süreci: 7–10 gün
-
Tam iyileşme süresi: 6–8 hafta
-
Beslenme: Sıvı gıdalardan katı gıdalara kademeli geçiş, doktor kontrolü altında yapılır.
-
Geçici belirtiler: Yutma güçlüğü, mide asidi reflüsü, yorgunluk sık görülebilir.
-
Uzun vadeli destek: Güvenli ve dengeli beslenme için diyetisyen takibi önerilir.
Olası Riskler ve Aldığımız Önleyici Önlemler
| Olası Riskler | Aldığımız Önleyici Önlemler |
|---|---|
| Yutma güçlüğü (Disfaji) | Ameliyat sonrası beslenme planı ve yutma terapisi |
| Cerrahi bölgede enfeksiyon veya sızıntı | Koruyucu antibiyotikler ve yakın takip |
| Ameliyat sonrası mide asidi reflüsü | Gelişmiş cerrahi teknikler ve ilaç desteği |
| Beslenme yetersizlikleri | Beslenme danışmanlığı ve vitamin desteği |
| Solunum problemleri (nadiren) | Yoğun bakımda solunum takibi ve solunum terapisi |
Yemek Borusu Cerrahisi Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Evet, ancak başlangıçta sıvı gıdalarla beslenmeye başlayacak ve doktorunuzun yönlendirmesiyle kademeli olarak yumuşak ve katı gıdalara geçeceksiniz.
Çoğu hasta, ameliyat öncesi testler, cerrahi işlem ve iyileşme süreci dâhil olmak üzere ortalama 2–3 hafta Türkiye’de kalmaktadır.
Mümkün olan her durumda laparoskopik veya robotik yöntemler tercih edilir. Ancak karmaşık vakalarda açık cerrahi gerekebilir.
Erken evrelerde cerrahi tedavi tamamen iyileştirici olabilir. Ancak ileri evrelerde genellikle kemoterapi veya radyoterapi ile birlikte uygulanır.