Endokrin Cerrahisi Nedir?
Endokrin cerrahisi; vücudun hormonal işlevlerini düzenleyen tiroid, paratiroid, adrenal bezler ve pankreas üzerinde yapılan cerrahi işlemleri kapsar. Bu ameliyatlar, iyi huylu veya kötü huylu tümörleri, kistleri, nodülleri ya da hormon dengesizliğine, metabolik bozukluklara veya kansere neden olan aşırı aktif bezleri çıkarmak için yapılır.
Endokrin Cerrahisine Neden İhtiyaç Duyulur?
Hastalar aşağıdaki durumlar için endokrin cerrahiye ihtiyaç duyabilir:
-
Tiroid nodülleri veya tiroid kanseri
-
Hipertiroidi veya guatr
-
Paratiroid adenomları veya hiperparatiroidizm
-
Adrenal (böbrek üstü bez) tümörleri (iyi huylu veya kötü huylu)
-
Pankreasın hormon salgılayan tümörleri (insülinoma, gastrinoma)
Ameliyatın amacı hormonal dengeyi yeniden sağlamak, uzun vadeli komplikasyonları önlemek ve kanseri etkili bir şekilde tedavi etmektir.
Endokrin Cerrahisi Türleri
Büyük Anadolu Hastanesi’nde aşağıdaki işlemleri sunmaktayız:
Tiroidektomi
Tiroid bezinin bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle tiroid nodülleri, guatr, hipertiroidi veya tiroid kanseri durumlarında uygulanır. Ameliyatın amacı, hormon dengesini sağlamak, bası belirtilerini gidermek ve kanserli dokuyu tamamen ortadan kaldırmaktır.
Paratiroidektomi
Paratiroid bezlerinden birinin veya birkaçının cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle paratiroid adenomları veya hiperparatiroidizm nedeniyle yapılır. Bu hastalıklar kandaki kalsiyum seviyesinin yükselmesine yol açabilir. Ameliyatın amacı, kalsiyum dengesini yeniden sağlamak, böbrek taşı, kemik erimesi ve kas zayıflığı gibi komplikasyonları önlemektir.
Adrenalektomi
Adrenal (böbrek üstü) bezlerinden birinin veya her ikisinin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle iyi huylu tümörler (örneğin adenomlar) veya hormon salgılayan tümörler (örneğin feokromositoma, kortizol veya aldosteron üreten tümörler) nedeniyle yapılır. Bazı durumlarda kötü huylu (kanserli) kitlelerin tedavisi için de uygulanabilir. Amaç, hormon dengesini sağlamak ve tümör kaynaklı sağlık sorunlarını ortadan kaldırmaktır.
Pankreatik Endokrin Tümörün Çıkarılması
Pankreasın hormon üreten hücrelerinden gelişen tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu tümörler genellikle insülinoma, gastrinoma veya glukagonoma gibi hormon salgılayan yapılardır. Ameliyatın amacı, aşırı hormon üretimini kontrol altına almak, semptomları hafifletmek ve kanserli dokuyu ortadan kaldırmaktır. Erken tanı ve cerrahi müdahale, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
Endokrin Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Anestezi: Genel anestezi
Teknikler: Vaka durumuna göre minimal invaziv (laparoskopik, robotik) veya geleneksel açık cerrahi
Hastanede Kalış: Ortalama 2–5 gün
İyileşme: Hastaların çoğu 2–3 hafta içinde normal yaşamına döner
Takip: Hormon düzeylerinin ve genel sağlığın uzun dönem takibi
Endokrin Cerrahisi Sonrası İyileşme
Erken İyileşme: 2–3 hafta
İşe Dönüş: Genellikle ameliyat türüne bağlı olarak 2–4 hafta içinde
Uzun Dönem Bakım: Bazı hastalar ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalabilir (örneğin tiroid hormonu replasmanı)
Düzenli Kontroller: Hormon dengesini izlemek için kan testleri ve görüntüleme kontrolleri yapılır
Olası Riskler ve Önleyici Önlemlerimiz
| Olası Riskler | Önleyici Önlemlerimiz |
|---|---|
| Geçici ses kısıklığı veya ses değişikliği | Ameliyat sırasında gelişmiş sinir izleme sistemlerinin kullanımı |
| Kalsiyum dengesizliği (paratiroid/tiroid ameliyatı sonrası) | Düzenli kalsiyum kontrolleri ve takviye uygulamaları |
| Enfeksiyon veya kanama | Sıkı cerrahi protokoller ve koruyucu antibiyotikler |
| Hormon dengesizliği (adrenal/pankreas ameliyatı sonrası) | Kişiye özel endokrin ve tıbbi takip programı |
| Nadir cerrahi komplikasyonlar | 7/24 yoğun bakım desteği ve erken müdahale |
Endokrin Cerrahisi Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Tam tiroid ameliyatı (total tiroidektomi) geçiren hastalarda evet, tiroid hormonu replasman tedavisi uygulanır. Kısmi (parsiyel) vakalarda ise ilaç kullanımı her zaman gerekli olmayabilir.
Minimal invaziv cerrahi teknikler sayesinde ameliyat izleri çok küçüktür ve zamanla belirginliğini kaybeder.
Çoğu alınabilir, ancak karmaşık veya büyük tümörlerde açık cerrahi gerekebilir.
Evet, ileri teknoloji ve deneyimli cerrahlar sayesinde komplikasyon oranları oldukça düşüktür.